หลายท่านเมื่อได้รับการวินิจฉัยจากคุณหมอแล้ว ว่าเป็นความดันโลหิตสูง จะเริ่มกังวลว่า ถ้าไม่อยากรับประทานยา จะมีวิธีใดที่สามารถช่วยลดความดันได้บ้าง มีอะไรที่ทานได้ หรือมีสิ่งใดที่เป็นอาหารต้องห้ามของผู้ที่เป้นความดันโลหิตสูงบ้าง หมอมีคำตอบมาให้ในบทความนี้ค่ะ
สารบัญ
- วิธีรักษา ความดันสูง ไม่กินยาได้ไหม?
- ความดันสูงห้ามกินอะไรบ้าง
- ความดันสูง กินเหล้า กินเบียร์ได้ไหม?
- ความดันสูงกินกาแฟได้ไหม?
- อาหารไม่เค็ม แต่โซเดียมสูง ความดันสูงควรหลีกเลี่ยง
- สรุป
วิธีรักษา ความดันสูง ไม่กินยาได้ไหม?
ความดันสูงเป็นโรคที่เกิดจากหลายสาเหตุ หากท่านสามารถแก้ที่ต้นเหตุ โดยการปรับพฤติกรรมได้ คนไข้บางท่าน สามารถควบคุมความดันได้ดี และสามารถหยุดยาได้ในที่สุด โดยมีวิธีการเบื้องต้นดังนี้
- ลดการรับประทานโซเดียมในชีวิตประจำวัน ลดการปรุงเค็ม รวมถึงลดอาหารที่มีโซเดียมสูงอื่นๆ
- เน้นการรับประทานถั่ว เมล็ดพืช และธัญพืชไม่ขัดสี เป็นแหล่งของโปรตีน ไขมันดี และคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน อุดมไปด้วยไฟเบอร์ วิตามิน และแร่ธาตุที่ช่วยลดความดันได้ดี เช่น แมกนีเซียม เป็นต้น
- เพิ่มการรับประทานผัก และผลไม้ จากผลไม้เต็มผล อุดมไปด้วยกากใยไฟเบอร์ และแร่ธาตุสำคัญอย่าง แมกนีเซียม และโพแทสเซียม ที่ช่วยลดความดันได้ดีมาก
- เลือกทานอาหารที่อุดมไปด้วยแคลเซียมจากธรรมชาติ เช่น นมไขมันต่ำ ผลิตภัณฑ์จากนม ผักใบเขียว เต้าหู้ ถั่วและธัญพืชชนิดต่างๆ
- เลือกทานโปรตีนที่มีไขมันต่ำ เช่น เนื้อปลา หรือเนื้อไก่ หลีกเลี่ยงการทานเนื้อแดง และเนื้อสัตว์แปรรูป
- เลือกรับประทานไขมันชนิดไม่อิ่มตัว เช่น น้ำมันมะกอก หรือน้ำมันรำข้าว หลีกเลี่ยงการรับประทานไขมันอิ่มตัว และงดไขมันทรานซ์
- ลดการทานน้ำตาล ของหวาน น้ำหวาน น้ำอัดลม
- เพิ่มการออกกำลังกาย และลดน้ำหนักอย่างจริงจัง
- งดสูบบุหรี่
- จัดการความเครียด พักผ่อนให้เพียงพอ และเข้านอนให้ตรงเวลา
ในบางรายที่มีความดันโลหิตสูงมาก ท่านจำเป็นต้องรับประทานยาลดความดัน เพื่อประคองอาการ และลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อนในช่วงแรกก่อน เมื่อท่านสามารถปรับพฤติกรรม ปรับร่างกายของท่านได้แล้ว สามารถลดยา หรือหยุดยาได้ในภายหลัง
ความดันสูงห้ามกินอะไรบ้าง
- ลดการบริโภคโซเดียมในชีวิตประจำวัน ในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง ควรรับประทานโซเดียม ไม่เกินวันละ 1,500 มิลลิกรัม
- เลี่ยงการทานเนื้อแดง และโปรตีนแปรรูป เช่น ไส้กรอก แฮม แหนม เบคอน เป็นต้น
- ลดการรับประทานไขมันอิ่มตัว โดยส่วนมากจะมากจากไขมันสัตว์ เช่น น้ำมันหมู เนย ชีส
- งดไขมันทรานซ์ (Trans fat) พบมากใน ของทอดน้ำมันท่วม เนยขาว เนยเทียม มาการีน และเบเกอรี่
- ลดการทานน้ำตาล ของหวาน รวมไปถึงน้ำหวาน น้ำอัดลม
- งดดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด
ความดันสูง กินเหล้า กินเบียร์ได้ไหม?
ผู้ป่วยความดันโลหิตสูง ควรงดดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในทุกกรณีทั้ง เหล้า เบียร์ ไวน์ หรือค็อกเทล เนื่องจากแอลกอฮอล์จะส่งผลเสียต่อร่างกายดังนี้
- ส่งผลต่อความผิดปกติของตัวรับความดันในร่างกาย (Baroreceptor)
- กระตุ้นการทำงานของระบบ Sympathetic ระบบที่ทำให้ร่างกายรู้สึกตื่นตัว หัวใจเต้นเร็ว และแรง ทำให้ความดันเพิ่มขึ้นได้
- ส่งผลต่อระบบควบคุมสมดุลน้ำและโซเดียมในร่างกาย (RAAS)
- กระตุ้นการสร้างฮอร์โมน Cortisol ฮอร์โมนเครียดในร่างกาย
- กระตุ้นให้หลอดเลือดหดตัว และเกิดการอักเสบ จะเสียหายจากอนุมูลอิสระ ส่งผลให้ความดันเพิ่มขึ้น
ความดันสูงกินกาแฟได้ไหม?
ในกาแฟจะมีสารที่ชื่อว่า คาเฟอีน (Caffeine) สารตัวนี้สามารถทำให้ความดันสูงขึ้นเล็กน้อยในระยะเวลาสั้นๆได้ โดยเฉพาะในผู้ที่ไม่เคยดื่มมาก่อน หรือไม่ได้ดื่มเป็นประจำ แต่ไม่ได้ส่งผลเสียต่อความดันในระยะยาว และ ไม่เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคความดันโลหิตสูง หมอจึงมีคำแนะนำเบื้องต้นดังนี้
- สำหรับผู้ที่มีความดันโลหิตสูงมาก และยังไม่สามารถควบคุมความดันได้ แนะนำให้หลีกเลี่ยงการดื่มกาแฟ
- สำหรับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ที่ควบคุมความดันโลหิตได้ดี สามารถดื่มกาแฟได้ 1-2 แก้ว/วัน โดยแนะนำให้หลีกเลี่ยงการดื่มกาแฟก่อนวัดความดันโลหิต อย่างน้อย 30 นาที
- สำหรับคนทั่วไป สามารถดื่มกาแฟได้ตามปกติ ไม่เกิน 3-4 แก้ว/วัน โดยกาแฟไม่เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคความดันโลหิตสูง
อาหารไม่เค็ม แต่โซเดียมสูง ความดันสูงควรหลีกเลี่ยง
เมื่อพูดถึง ความดันสูงห้ามทานอะไร สิ่งที่ชาวความดันสูงได้ยินเป็นประจำคือ “ลดเล็ม ลดโรค” แต่จริงๆแล้วอยู่ที่ปริมาณโซเดียมต่างหาก อาหารบางอย่างไม่เค็ม แต่มีโซเดียมสูงได้ ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง จึงควรหลีกเลี่ยงอาหารเหล่านี้
- อาหารแปรรูป เช่น ไส้กรอก เบคอน แฮม จะใช้สารถนอมอาหารที่มีโซเดียมเป็นส่วนประกอบ
- วุ้น หรือเยลลี่ ที่มีการใช้สารคงตัว
- ขนมปัง เค้ก หรือเบเกอรี่ ที่มีการใช้ผงฟู
- อาหารกระป๋อง อาหารสำเร็จรูป ที่มีการใส่วัตถุกันเสีย
- อาหารที่ใส่ผงชูรส เช่น บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป และน้ำซุปต่างๆ
- อาหารบางอย่าง ที่มีรสอื่นๆกลบรสเค็ม เช่น พะโล้ ที่มีรสหวานมากลบ หรือแกงเผ็ดที่ใช้รสเผ็ดนำ
- เครื่องดื่มบางชนิด เช่น น้ำผลไม้ มีการปรุงรสด้วยเกลือ ให้รสชาติกลมกล่อม
อาหารเหล่านี้ล้วนมีโซเดียมเป็นส่วนประกอบ ถ้าในวันนึงคุณรับประทานอาหารเหล่านี้มากเกินไป คุณอาจได้รับโซเดียมเกินได้ไม่ยากเลย
สรุป
หากท่านกำลังเจอปัญหาความดันโลหิตสูง ท่านสามารถเริ่มต้นดูแลตนเองได้ด้วยการปรับพฤติกรรม และปรับอาหารในชีวิตประจำวันของท่าน เช่น การลดการบริโภคโซเดียม การงดแอลกอฮอล์ โดยในบางท่าน แพทย์อาจให้ท่านเริ่มรับประทานยาลดความดันควบคู่ไปกับการปรับพฤติกรรมเลย ขอให้ท่านรับประทานยาสม่ำเสมอ เมื่อท่านสามารถควบคุมความดันของท่านได้ดี ท่านจะสามารถลดยา หรือหยุดยาได้ในภายหลัง
